Vô Sinh Do Quai Bị: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Khả Năng Điều Trị

Quai bị là bệnh truyền nhiễm do virus Paramyxovirus gây ra, thường gặp ở trẻ em nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn. Khi mắc quai bị, virus có khả năng tấn công nhiều cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là tuyến sinh dục. Một trong những biến chứng nghiêm trọng của bệnh là viêm tinh hoàn, dẫn đến nguy cơ vô sinh ở nam giới. Vậy vô sinh do quai bị có chữa được không? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị vô sinh do quai bị.

1. Quai Bị Là Gì?

Quai bị là bệnh nhiễm trùng cấp tính do virus Paramyxovirus gây ra, lây lan chủ yếu qua đường hô hấp và tiếp xúc với dịch tiết từ người bệnh. Bệnh thường gây viêm tuyến nước bọt mang tai, biểu hiện rõ nhất là sưng đau vùng má và hàm.

1.1. Đối Tượng Dễ Mắc Bệnh

• Trẻ em từ 5 đến 14 tuổi là đối tượng phổ biến nhất.
• Người lớn chưa từng tiêm vắc-xin phòng quai bị hoặc chưa từng mắc bệnh cũng có nguy cơ cao.

1.2. Triệu Chứng Quai Bị

• Sưng, đau một hoặc cả hai bên má gần tai.
• Sốt, mệt mỏi, chán ăn.
• Đau đầu, đau cơ.
• Một số trường hợp có thể gặp viêm tuyến nước bọt dưới lưỡi hoặc dưới hàm.

2. Quai Bị Gây Vô Sinh Như Thế Nào?

2.1. Viêm Tinh Hoàn Do Quai Bị

Khoảng 20-30% nam giới mắc quai bị sau tuổi dậy thì có thể gặp biến chứng viêm tinh hoàn. Virus tấn công tinh hoàn gây:

• Sưng đau tinh hoàn, thường chỉ ở một bên nhưng đôi khi cả hai.
• Da bìu đỏ, căng bóng, nóng rát.
• Đau lan ra vùng bẹn và bụng dưới.

Nếu không được điều trị kịp thời, viêm tinh hoàn có thể gây teo tinh hoàn và làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng, dẫn đến vô sinh.

2.2. Ảnh Hưởng Đến Tinh Trùng

Viêm tinh hoàn kéo dài có thể gây:

• Giảm số lượng tinh trùng.
• Giảm khả năng di động của tinh trùng.
• Tinh trùng bất thường về hình thái.

2.3. Tác Động Đến Hormon Sinh Dục

Viêm tinh hoàn có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormon testosterone, làm giảm khả năng sản sinh tinh trùng và ảnh hưởng đến chức năng sinh lý.

3. Triệu Chứng Vô Sinh Do Quai Bị

Sau khi mắc quai bị kèm theo viêm tinh hoàn, nam giới có thể xuất hiện các triệu chứng như:

• Giảm kích thước tinh hoàn (teo tinh hoàn).
• Giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương.
• Tinh dịch loãng, giảm lượng tinh dịch khi xuất tinh.
• Khó có con sau thời gian dài quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai.

4. Chẩn Đoán Vô Sinh Do Quai Bị

Việc chẩn đoán vô sinh do quai bị thường dựa vào tiền sử bệnh lý và các xét nghiệm y khoa, bao gồm:

4.1. Khám Lâm Sàng

Bác sĩ kiểm tra kích thước, hình dạng và tình trạng của tinh hoàn, bìu để phát hiện dấu hiệu teo tinh hoàn hoặc các bất thường khác.

4.2. Xét Nghiệm Tinh Dịch Đồ

• Đánh giá số lượng, chất lượng và khả năng di động của tinh trùng.
• Tinh dịch đồ giúp xác định mức độ ảnh hưởng của viêm tinh hoàn đến khả năng sinh sản.

4.3. Xét Nghiệm Hormon

Đo nồng độ testosterone và các hormon sinh dục khác để đánh giá khả năng sản xuất tinh trùng.

4.4. Siêu Âm Tinh Hoàn

Giúp phát hiện tổn thương, teo tinh hoàn hoặc các bất thường trong cấu trúc tinh hoàn.

5. Vô Sinh Do Quai Bị Có Chữa Được Không?

Khả năng chữa trị vô sinh do quai bị phụ thuộc vào mức độ tổn thương tinh hoàn và thời gian phát hiện bệnh. Có một số trường hợp có thể phục hồi, nhưng cũng có những trường hợp tổn thương không thể hồi phục hoàn toàn.

5.1. Trường Hợp Nhẹ

Nếu viêm tinh hoàn được phát hiện và điều trị sớm, chức năng sinh sản có thể phục hồi mà không ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh tinh.

5.2. Trường Hợp Nặng

Khi viêm tinh hoàn gây teo tinh hoàn hoặc làm giảm nghiêm trọng số lượng và chất lượng tinh trùng, khả năng phục hồi sẽ khó khăn hơn, nhưng vẫn có các phương pháp hỗ trợ sinh sản hiệu quả.

6. Các Phương Pháp Điều Trị Vô Sinh Do Quai Bị

6.1. Điều Trị Viêm Tinh Hoàn

• Dùng thuốc kháng viêm, giảm đau: Giảm triệu chứng sưng đau và ngăn ngừa tổn thương tinh hoàn thêm.
• Chườm lạnh và nghỉ ngơi: Giảm sưng và giảm đau bìu.

6.2. Liệu Pháp Hormon

Nếu suy giảm testosterone, liệu pháp bổ sung hormon có thể được áp dụng để cải thiện khả năng sinh sản.

6.3. Phẫu Thuật

Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể cần thiết để xử lý các biến chứng như tắc ống dẫn tinh hoặc các bất thường ở tinh hoàn.

6.4. Hỗ Trợ Sinh Sản

Nếu chức năng sinh sản không thể phục hồi tự nhiên, các phương pháp hỗ trợ sinh sản có thể được áp dụng:

• Thụ tinh nhân tạo (IUI): Đưa tinh trùng vào tử cung để tăng cơ hội thụ thai.
• Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Lấy trứng và tinh trùng ra ngoài cơ thể để thụ tinh, sau đó chuyển phôi vào tử cung.
• Tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI): Tiêm trực tiếp tinh trùng vào trứng để thụ tinh.

6.5. Trữ Tinh Trùng

Đối với những người mắc quai bị nhưng chưa có gia đình, việc trữ tinh trùng trước khi bệnh tiến triển nặng là giải pháp bảo toàn khả năng sinh sản trong tương lai.

7. Phòng Ngừa Vô Sinh Do Quai Bị

7.1. Tiêm Vắc-Xin Phòng Quai Bị

Tiêm vắc-xin phòng quai bị là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nguy hiểm.

7.2. Chăm Sóc Sức Khỏe

• Nghỉ ngơi hợp lý khi mắc bệnh, tránh vận động mạnh.
• Điều trị kịp thời nếu có dấu hiệu sưng đau tinh hoàn.

7.3. Kiểm Tra Sức Khỏe Định Kỳ

Nam giới nên kiểm tra sức khỏe sinh sản định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến tinh hoàn và khả năng sinh sản.

8. Kết Luận

Vô sinh do quai bị là một biến chứng nghiêm trọng nhưng có thể điều trị nếu phát hiện sớm và áp dụng đúng phương pháp. Tiêm vắc-xin phòng quai bị, duy trì lối sống lành mạnh và thăm khám sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để bảo vệ khả năng sinh sản. Trong trường hợp vô sinh đã xảy ra, các phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại mang lại cơ hội làm cha cho nhiều nam giới.

XEM THÊM:

– Thuốc Gametix M nhập khẩu Pháp – Bổ tinh trùng, tăng thụ thai tự nhiên cho nam giới