Thụ tinh trong ống nghiệm là gì?
Thụ tinh trong ống nghiệm là một phương pháp hỗ trợ điều trị vô sinh – hiếm muộn hiệu quả giúp trứng của người vợ được thụ tinh với tinh trùng của chồng ở trong ống nghiệm. Quá trình này diễn ra ở ngoài cơ thể người vợ. Sau khi phôi thai đã hình thành và phát triển tốt sẽ được bác sĩ đưa vào tử cung của người vợ để phôi thai làm tổ và phát triển như lúc thụ tinh bình thường.
Thụ tinh trong ống nghiệm là phương pháp được nhiều bệnh nhân lựa chọn để điều trị vô sinh – hiếm muộn bởi tỉ lệ thành công của phương pháp này là khá cao. Tỉ lệ thành công phụ thuộc vào độ tuổi của các cặp vợ chồng, nguyên nhân gây vô sinh – hiếm muộn và chất lượng trứng, chất lượng tinh trùng khi thực hiện.
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) được chỉ định trong trường hợp nào
Những bệnh nhân được chỉ định thực hiện phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm nếu:
- Phụ nữ bị tắc 2 vòi trứng
- Lạc nội mạc tử cung
- Phụ nữ phải đi xin trứng
- Thực hiện bơm IUI nhiều lần nhưng thất bại
- Nam giới tinh trùng yếu, ít, xuất tinh ngược hoặc không xuất tinh
- Tinh dịch không có tinh trùng, phải lấy tinh trùng từ phẫu thuật tinh hoàn, mào tinh.
Quy trình thực hiện qua các bước chính như sau:
Bước 1: Khám sức khỏe và đánh giá khả năng sinh sản của vợ chồng
Cụ thể, người chồng cần làm những xét nghiệm:
- Xét nghiệm tinh dịch đồ: Đây là xét nghiệm không thể thiếu nhằm kiểm tra và đánh giá chất lượng tinh trùng một cách tổng thể: số lượng, độ di động, độ dị dạng, thể tích tinh dịch, mật độ tinh trùng…
- Trường hợp chồng không có tinh trùng thì sẽ phải tiến hành làm các xét nghiệm chuyên biệt như: Xét nghiệm hormone sinh dục, siêu âm tinh hoàn để xem có tinh trùng hay không…
- Ngoài ra thì một số xét nghiệm liên quan khác cũng được thực hiện như xét nghiệm máu để kiểm tra xem có mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục hay không
Người vợ cần làm những xét nghiệm sau đây:
- Xét nghiệm nội tiết: để xác định nồng độ hormone sinh dục trong cơ thể (estrogen, progesterone…) hormone hướng sinh dục (LH,FSH). Mục đích của xét nghiệm này là để đánh giá dự trữ buồng trứng (AMH,FSH,LH) và hoạt động của trục Dưới Đồi – Tuyến Yên – Buồng Trứng.
- Bệnh lây nhiễm qua đường tinh dục: lấy máu để kiểm tra xem có mắc các bệnh như: giang mai, HIV, viêm gan B và lấy dịch âm đạo xét nghiệm Chlamydia…
- Siêu âm phụ khoa: nhằm mục đích phát hiện ra những bất thường về phụ khoa (nếu có) như: u nang buồng trứng, u xơ tử cung, đa nang buồng trứng hoặc các bất thường bẩm sinh. Ngoài ra, qua siêu âm bác sĩ sẽ đếm nang noãn cơ bản trên 2 buồng trứng vào ngày đầu tiên của chu kỳ.
Bước 2: Kích thích buồng trứng
Bác sĩ sẽ tiến hành tiêm thuốc kích thích buồng trứng cho người vợ trong khoảng thời gian từ 9 – 11 ngày liên tục. Tới khi trứng phát triển đạt kích thước tiêu chuẩn thì bác sĩ sẽ tiến hành tiêm mũi cuối cùng nhằm mục đích kích thích trứng trưởng thành. Mũi tiêm này còn được gọi là mũi kích rụng trứng và cần phải tiêm đúng giờ.
Trong quá trình tiêm thuốc, để theo dõi sự phát triển của nang noãn và điều chỉnh thuốc dựa trên đáp ứng với thuốc của cơ thể, người vợ cần tới bệnh viện để siêu âm và làm xét nghiệm máu theo đúng lịch hẹn của bác sĩ. Việc làm này là rất cần thiết bởi sự đáp ứng với thuốc của mỗi người là khác nhau.
Bước 3: Chọc hút trứng và lấy tinh trùng
Quá trình chọc hút trứng sẽ được thực hiện vào khoảng sau 36 – 40 giờ kể từ thời điểm tiêm mũi kích rụng trứng. Để tiến hành chọc hút trứng thì người vợ cần nhịn ăn sáng và được gây mê trước khi tiến hành. Sau khi quá trình chọc hút trứng được thực hiện xong thì người vợ cần ở lại bệnh viện từ 2 – 3 giờ để bác sĩ theo dõi sức khỏe.
Tiếp đó, các bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra, tách trứng và dịch nang trứng dưới kính hiển vi. Đồng thời tiến hánh lấy tinh trùng của người chồng để chuẩn bị thụ tinh. Quá trình này sẽ được thực hiện theo 1 trong 2 cách sau:
- Cách 1: Thụ tinh theo cách thường quy (tức là làm IVF)
- Cách 2: Trực tiếp tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI)
Bước 4: Thụ tinh trong ống nghiệm
Trứng và tinh trùng sẽ được chuyển đến phòng Labo sau khi hoàn tất quá trình chọc hút trứng và lấy tinh trùng để tiến hành thụ tinh trong ống nghiệm và tạo phôi. Tại đây, phôi thai sẽ được nuôi cấy ở môi trường bên ngoài từ 2 – 5 trước khi chuyển vào tử cung của người vợ.
Quá trình làm thụ tinh ống nghiệm (IVF) có thể thu được nhiều phôi, trong đó, số phôi đạt chất lượng sẽ được chuyển vào tử cung của người vợ để làm tổ và phát triển bình thường. Số còn lại được trữ đông tại bệnh viện để có thể sử dụng vào những lần chuyển phôi sau.
Ngoài ra, có một số trường hợp vì một lý do nào đó mà bác sĩ sẽ cho trữ đông toàn bộ số phôi, đồng thời cho người vợ sử dụng thuốc uống và thuốc đặt âm đạo nhằm mục đích chuẩn bị rồi sau đó mới chuyển phôi.
Bước 5: Quá trình chuyển phôi vào tử cung của người vợ
Quá trình thụ tinh trong ống nghiệm được thực hiện xong thì các bác sĩ sẽ thông báo số lượng và chất lượng của các phôi được tạo thành cho vợ chồng. Số phôi được chuyển vào và số phôi trữ lạnh sẽ được bác sĩ thống nhất với vợ chồng.
Như đã đề cập ở trên thì thông thường phôi thai sẽ được tiến hành chuyển vào sau từ 2 – 5 ngày khi niêm mạc tử cung đủ dày và thuận lợi cho sự phát triển của phôi thai .
Trường hợp chuyển phôi trữ đông, từ ngày thứ 2 của chu kỳ tiếp theo bác sĩ sẽ cho người vợ sử dụng thuốc và siêu âm theo dõi niêm mạc tử cung trong khoảng 14 – 18 ngày. Trong khoảng thời gian này, bác sĩ sẽ chọn ngày thích hợp để chuyển phôi được trữ đông vào tử cung người vợ
Bước 6: Thử thai sau khi chuyển phôi
Sau khi chuyển phôi được 2 tuần, người vợ sẽ được tiến hành làm các xét nghiệm máu kiểm tra nồng độ beta HCG để xác định có thai hay không. Nếu kết quả thu được nống độ beta HCG > 25 IU/I là có thai (phôi thai đã làm tổ). Tuy nhiên thì nồng độ beta HCG còn phụ thuộc vào cơ thể của người vợ và số lượng phôi làm tổ.
Sau đó 2 ngày thì cần xét nghiệm lại để đánh giá kết quả:
- Nếu nồng độ beta HCG tăng từ 1,5 lần trở lên thì thai đang phát triển bình thường. Bác sĩ sẽ cho người vợ tiếp tục sử dụng thuốc dưỡng thai và hẹn lịch siêu âm để xác định túi thai và tim thai.
- Nếu nồng độ beta HCG không tăng hoặc có dấu hiệu giảm thì cần được theo dõi. Trường hợp nồng độ beta HCG trở về âm tính ( <5 IU/I ) thì sẽ bị sảy thai. Khi đó, nếu còn phôi trữ đông thì người vợ có thể được bác sĩ chuyển vào tử cung ở các chu kỳ sau.
Bước 7: Theo dõi thai
Sau khi phôi đã phát triển thành thai thì bà bầu cần siêu âm và khám thai định kỳ theo lịch hẹn để theo dõi sự phát triển của thai nhi trong suốt thai kỳ.
Trên đây là kỹ thuật hỗ trợ sinh sản tốt nhất hiện nay. Hi vọng rằng với những thông tin trên sẽ giúp cho các cặp vợ chồng có cái nhìn tổng quát hơn trước khi quyết định thực hiện điều trị vô sinh bằng các phương pháp hỗ trợ sinh sản.